Opisaliśmy już, czym są lawiny i jak powstają. Wielkie masy lodu i śniegu pędzące z ogromną prędkością ze zbocza górskiego to prawdziwy żywioł – lawiny niosą ze sobą bardzo duże ryzyko dla naszego zdrowia i życia. Pociągają za sobą wszystko po drodze – drzewa, domy, zwierzęta czy ludzi. W jakie miejsca zeszły największe lawiny świata?
Lawina błota w Yungay
W maju 1970 roku miasto Yungay w Peru oraz sąsiadujące z nim wsie zniknęło z powodu największej lawiny w dziejach. Wszystko trwało minutę i 42 sekundy – w tak krótkim czasie błoto pochłonęło wszystko. Zginęło tu około 15-18 tysięcy osób! Lawina zmiotła z powierzchni również wioski Incayoc i Huashau.
Przysypany Afganistan
Końcówka 2015 roku okazała się dramatyczna dla Afganistanu, dla prowincji Pandższir. Pod względem liczby ofiar była to czwarta lawina na świecie. Poza tym miała tu miejsce również szósta i ósma lawina pod względem liczby ofiar. Pochłonęły one tysiące ludzi. Kolejna lawina zeszła w 2012 roku w północno-wschodnie azjatyckiego kraju – ucierpieli głównie mieszkańcy wsi Sherin Nazim.
Lawina Marmolada
Z kolei we wrześniu 1916 roku doszło do tragedii we włoskich Dolomitach. Trwała I wojna światowa, gdy u szczytu pasma Marmolada stacjonowały jednostki armii austriackiej, których wkrótce zmiotła lawina. Wkrótce pod śniegiem znalazły się też inne włoskie i austriackie oddziały wojska. Wyjątkowo sroga zima z intensywnymi opadami śniegu okazała się katastrofalna. Około 200 tysięcy ton śniegu zmiotły też baraki żołnierzy, przysypując ich żywcem. To druga lawina pod względem liczby ofiar w dziejach świata.
Biały Jar – lawina pod Karkonoszami
Wśród największych lawin trzeba też uwzględnić te, które miały miejsce w Polsce. Z ogromną siłą spadło tu na dół wiele lawin. W tym zestawieniu trzeba uwzględnić między innymi lawinę, która zeszła na Biały Jar, niedaleko Karpacza. Bez ostrzeżenia i z ogromna prędkością spadły stąd ogromne zaspy śnieg. Lawina szybko przysypała spacerowiczów. Sześć lat później miało miejsce podobne zdarzenie – zeszła następna lawina, mimo że nikt nie zginął.
Żleby Marcinowskie
Również Żleby Marcinowskie stały się dwa razy miejscem zejścia dużej lawiny. Jedna miała miejsce w 1956 roku. Ogromne opady śniegu spadły z wielką siłą na tatrzańskie zbocza poniżej Kondratowego Wierchu. Zrujnowała m.in. Schronisko w Dolinie Goryczkowej. Z kolei druga zeszła w 2012 roku.
Lawina na Słowacji
Wtedy jeszcze były to tereny Czechosłowacji, gdyż był to 1974 rok. Lawina schodząca z Grani Baszt tak bardzo się rozpędziła, że zatrzymała się dopiero na przeciwległym stoku górskim. Przysypała 24 osoby, połowa nie przeżyła.
Zasypany hotel w Abruzji – Rigopiano
Niewielka wioska w Abruzji, Rigopiano, było lubiane wśród turystów – znajdował się tu popularny i luksusowy hotel 4*. W 2017 roku schodząca lawina przysypała cały obiekt, w tym 40 osób. Na szczęście 11 z nich uratowano. Lawina była wynikiem ogromnego trzęsienia ziemi, które wydarzyło się wtedy w czterech regionach Włoch.
Lawiny na Wyspach Brytyjskich
Wielka Brytania kojarzy się z deszczem, nie ze śniegiem czy lodem, a jednak i tu miały miejsce ogromne lawiny. Położone na południe od Londynu Lewes kusi turystów wspaniałymi klifami. Jednak w 1836 roku z Cliffe Hill ruszyły tony śniegu, porywając ze sobą domostwa, które składały się jak budowle z zapałek. Już podczas świąt opadły śniegu były bardzo obfite, a władze doradzały opuszczenie domów. Mieszkańcy w większości zignorowali to ostrzeżenie.
Szczyt Buachaille Etive Mòr w szkockim regionie Highland to jedno z najpopularniejszych miejsc w okolicy. Doceniają go tak zwolennicy trekkingu, jak i wspinaczki. Tu również zdarzają się lawiny, np. w 2009 roku.
Seria lawin w Alpach
Słynna jest też seria lawin z 1951 roku, które odbyły się w Alpach, na pograniczu Austrii, Szwajcarii i Włoch. Określono to wydarzenie jako „zimę grozy” – w trzy miesiące doszło do aż 649 osuwisk i zginęły 256 osoby.
Lawiny w Szwajcarii
W Szwajcarii były też inne lawiny – na przykład w 1999 roku na terenie kantonu Valais. Staczająca się z góry masa śniegu miała 4 km szerokości i uderzyła w dno doliny oraz schronisko.
Lawiny w Austrii
Tyrol. Na obszarze austriackiego Tyrolu, wioskę Galtür w dolinie Paznaun, zamieszkiwało jedynie 765 osób. To bardzo popularne wśród narciarzy miejsce, ale nie zawsze panowała tu sielanka. W 1999 roku spadła tu lawina z prędkością 290 km/h. Była to najbardziej tragiczna lawina na trenie Alp od czterech dekad. Doprowadziły do niej ogromne opady śniegu, które utworzyły zwały ważące około 170 ton. Zginęło 31 osób. Następnego dnia też doszło do osuwania się śniegu i poniosło śmierć kilka dodatkowych osób.
Lawina Geier. W 2016 roku miała miejsce „lawina Geier” w gminie Wattenberg na terenie Tyrolu.
Wioska Blons, Austria. Innym wydarzeniem byłe seria nieszczęść w Vorarlberg w 1954 roku. Łącznie śmierć poniosło wtedy 125 osób. W wiosce Blons zginęło ponad 30% ludności. Lawina o ogromnej sile pochłonęła prawie całą infrastrukturę, co z kolei było poważną przeszkodą również dla akcji ratunkowej – koniecznie było wykorzystanie transportu lotniczego, pomagały też specjalnie przeszkolone psy.
Islandzkie wioski
Był grudzień 1974 roku, a w wiosce Neskaupstaður trwały przygotowania do świąt, gdy schodząca ze wzgórz lawina zatrzęsła ziemią. Ludność nie wiedziała, jak się ratować, gdy nagle zeszła druga lawina, zmiatając z powierzchni ziemi m.in. domy i fabrykę.
Z kolei w 1995 roku na wioskę Súðavík zeszła potężna lawina, która zmiotła po drodze piętnaście domostw. Wieczorem ponownie zeszła lawina, uszkadzając elektrownię. Służby ratunkowe nie mogły korzystać z prądu, co utrudniało akcję ratunkową. Wielka fala zmusiła ratowników do przerwania działań.
USA. Lawina w Wellington
W dziejach USA lawina z największą liczba ofiar miała miejsce w marcu 1910 roku w miasteczku Wellington, w stanie Waszyngton. Już w lutym były duże zamieci, które trwały aż 9 dni. Liczba śniegu i siła lawiny były ogromne.
fot. jacky73490 / Pixabay