Biegi narciarskie
Jedną z najbardziej popularnych i widowiskowych dyscyplin sportów zimowych są biegi narciarskie inaczej nazywane narciarską konkurencją klasyczną. Konkurencja rozgrywana jest indywidualnie na dystansach od pięciu do pięćdziesięciu kilometrów oraz w sztafetach cztery razy pięć kilometrów w przypadku kobiet i cztery raz dziesięć kilometrów w przypadku mężczyzn. Zawodnicy posługują się dwoma stylami: klasycznym i dowolnym czyli tak zwanym krokiem łyżwowym. Bieg indywidualny rozgrywany jest w dwóch systemach. Pierwszym, czyli klasycznym – mamy tu pojedynczy start wg wylosowanej kolejności co trzydzieści sekund, drugi to bieg na dochodzenie – start w odstępach wynikających z przeliczenia straty czasowej do zwycięzcy pierwszego biegu. W biegu sztafetowym wspólny start. Biegi narciarskie to najstarsza konkurencja narciarska – historia biegów sięga II połowy XVIII w. Pierwsze zawody odbyły się w 1767 w Christiana (dzisiejsze Oslo), od 1924 konkurencja ta znajduje się w programie I Zimowych Igrzysk Olimpijskich (ZIOI) w Chamonix, od 1947 w programie Mistrzostw Świata FIS, od 1975 rozgrywany indywidualny Puchar Świata.
Skoki narciarskie
Skoki narciarskie (narciarska konkurencja klasyczna) to jedna z najbardziej widowiskowych i lubianych w Polsce dyscyplin zimowych. Konkurencja ta polega na wykonaniu przez narciarzy skoków na skoczni narciarskiej na jak największą odległość zakończonych telemarkiem. W zawodach, zawodnicy oddają dwie serie skoków; końcowa kolejność zawodników ustalana jest na podstawie długości oraz sędziowskiej oceny stylu wykonanego skoku (czytaj więcej o punktacji w skokach). Historia skoków narciarskich sięga końca XVIII wieku. Pierwsze zawody w skokach narciarskich odbyły się w 1796. Natomiast pierwszy oficjalny konkurs w 1868 miał miejsce w Christianii, MŚ FIS (na skoczniach średniej i dużej), od 1972 odrębne MŚ na skoczni mamuciej, od 1979 rozgrywany PŚ. Naszym najlepszym skoczkiem narciarskim już od kilku sezonów jest pochodzący z Wisły Adam Małysz, który niejednokrotnie zdobywał w zawodach najwyższe miejsce, przez co właśnie to dyscyplina znalazła w Polsce tylu miłośników, a sam Małysz tylu fanów, kibiców. Najlepsze skocznie narciarskie, na których odbywają się zawody to skocznie w Bischofshofen, Villach, Harrachovie, Liberecu, Lahti, Sapporo, Oberstdorfie, Willingen, Garmisch-Partenkirchen, i wielu innych miastach.
Konkurencje zjazdowe
Konkurencje polegające na przejechaniu w jak najkrótszym czasie trasy zjazdowej z bramkami: slalom specjalny, bieg zjazdowy, slalom gigant, supergigant, kombinacja alpejska. dwa przejazdy na dwóch różnych trasach wyznaczonych bramkami (slalom specjalny, bieg zjazdowy, gigant), jeden przejazd (supergigant), po dwa przejazdy biegu zjazdowego i slalomu specjalnego podliczane łącznie (kombinacja alpejska). Konkurencje te różnią się długością trasy, nachyleniem stoku, szybkością i techniką pokonywania bramek (np. -bieg zjazdowy: długość 3-6 km przy różnicy wzniesień 800-1000 m dla mężczyzn i 500-800 m dla kobiet z maksymalną prędkością 80-130 km/h. Slalom specjalny: najkrótsza i najbardziej techniczna wśród dyscyplin alpejskich, różnica wzniesień wynosi 140-220 m. dla mężczyzn i 120-180 m. dla kobiet. Najwcześniej rozgrywano slalom w 1892 r., pierwsze zawody w Austrii, po raz pierwszy MŚ kobiet w 1931 w Murren (Szwajcaria), mężczyzn w 1932 w Cortina d’Ampezzo (Włochy), w programie ZIOI od 1936. Bieg zjazdowy rozegrany po raz pierwszy w czasie MP 1929 w Zakopanem, od 1931 w programie MŚ FIS, od 1936 na ZIOI, slalom gigant po raz pierwszy na MŚ w 1950 w Aspen (USA), a na ZIOI w 1952 w Oslo.
Poznaj popularne konkurencje zjazdowe
Bobsleje
Jedną z bardzo widowiskowych, jednak nie tak bardzo popularnych jak na przykład skoki narciarskie, konkurencji zimowych są zjazdy bobslejami. Zjazd ten ma na celu jak najszybsze pokonanie lodowego toru na specjalnych kierowanych saniach, wyposażonych w stery i hamulec. Osady, czyli drużyny występujące w tej konkurencji, są dwuosobowe lub czteroosobowe. Specjalnie wyznaczony do tej konkurencji tor zjazdowy ma długość minimum tysiąc pięćset metrów, a jego spadek, nachylenie to od dziewięciu do piętnastu procent. Pierwsze zawody w tej dyscyplinie odbyły się na na górskiej drodze i rozegrano je w 1898 w St Moritz. Mistrzostwa Świata w bobslejach rozgrywane są od 1924 roku, a w programie olimpijskim są od 1924. W Polsce istniał tylko jeden tor bobslejowy, w Karpaczu, ale został zdemontowany około roku 1970. Mistrzostwa Polski natomiast rozgrywane były tylko w latach od 1949 do 1968. Udział polskiej drużyny na Igrzyskach Olimpijskich w tej konkurencji również nie należy do częstych. Bobsleje osiągają na torach niesamowitą prędkość. Wchodząc w zakręty, których na torze powinno być około piętnastu, może to być nawet sto trzydzieści kilometrów na godzinę.
Curling
Curling, to nadal mało popularna wśród fanów sportów zimowych, gra na lodzie, która polega na przesuwaniu po nim ciężkich, granitowych kamieni tak, aby znalazły się jak najbliżej środka wyznaczonego koła, celu zwanego przez zawodników „domem”. Konkurencja ta rozgrywana jest przez dwie drużyny po czterech zawodników na dwóch równoległych torach zakończonych kołem. Gra ta powstała w Szkocji w szesnastym wieku (patrz: Historia curlingu), skąd trafiła do Anglii, Ameryki w wieku dziewiętnastym, a około 1880 do Szwajcarii i innych krajów alpejskich. Od 1996 w ZIOI. Curling, jako gra zespołowa bardzo podobna jest do pétanque czy bocce. To ilość kamieni i to jak blisko znajdują się one celu, decyduje o tym, ile punktów otrzyma drużyna, i w konsekwencji tego, która z nich wygra (czytaj więcej o zasadach gry w curling). W tym sporcie podstawą jest precyzja i umiejętności zawodników, z tego względu curling nazywany jest też „szachami na lodzie”. Najprawdopodobniej początki tej gry sięgają już późnego średniowiecza, a jego kolebką jest Szwecja. Ciekawostką może być fakt, iż podczas gry “nie wypada” okazywać radości np. z błędu zawodnika, samemu należy zgłaszać swoje błędyz a po meczu zwycięska drużyna zaprasza przegranych na piwo.
Dowiedz się więcej: strategia i taktyka gry w curling, słownik pojęć
Łyżwiarstwo figurowe
Jazda na łyżwach polegająca na wykonywaniu skomplikowanych ewolucji, między innymi piruetów i skoków łyżwiarskich. Dyscyplina ta uprawiana jest na lodowisku. Wykonywana jest przez solistów, solistki, pary sportowe i pary taneczne. Występ każdego uczestnika, lub pary punktowany jest przez trzech do dziewięciu sędziów. Punktacja to od sześciu za bezbłędne wykonanie, do zera za niewykonanie, liczona w punktach dziesiętnych. Zawodnicy wykonują program krótki i program dowolny – noty za treść (między innymi kompozycja programu, zgodność z muzyką trudność elementów) i wykonanie (wyczucie rytmu, stopień zgrania ruchów z muzyką pewność wykonania elementów, postawa w czasie jazdy, płynność ruchów). Pierwsze zawody w łyżwiarstwie figurowym odbyły się w 1871 roku w Wiedniu (patrz: historia łyżwiarstwa figurowego). W programie ZIOI od 1908, MŚ mężczyzn od 1896, kobiet 1906. Polacy niestety nie mogą pochwalić się silną reprezentacją w tej dyscyplinie. Przodują Rosjanie, Japończycy, Kanadyjczycy. Łyżwiarstwo figurowe należy chyba do tych najmilszych dla oka konkurencji zimowych. Poruszający się z gracją tancerze i tancerki, piękne stroje, światłe no i muzyka, to wszystko tworzy z tych zawodów wielkie show.
Hokej na lodzie
Hokej na lodzie to gra zespołowa rozgrywana na lodowisku między dwiema drużynami, mająca na celu wbicie krążka do bramki przeciwnika. drużyna składa się z sześciu zawodników poruszających się na łyżwach hokejowych, mecz rozgrywany jest w trzech tercjach po dwadzieścia minut efektywnej gry. Dozwolona jest gra ciałem, jednak niedozwolone zagrania karane są wykluczeniem zawodnika z gry na dwie, pięć lub dziesięć minut, a także wykluczeniem całkowitym, do końca meczu. Historia hokeja na lodzie liczy ponad 500 lat, jednak dopiero w poprzedniej dekadzie zaczęto rozgrywać oficjalne ogólnoświatowe zawody. W roku 1910 odbyły się pierwsze Mistrzostwa Europy, w 1930 roku pierwsze Mistrzostwa Świata. Od 1959 roku nastąpił podział na grupy A, B i C (grupa A walczy o tytuły mistrzów świata i Europy, między grupami istnieje system spadku i awansu). Hokej na lodzie do olimpiady został włączony w 1920 roku. W Polsce również rozegrano Mistrzostwa Świata w hokeju na lodzie, jednak tylko dwa razy. W roku 1931 w Krynicy i w Katowicach w roku 1976. Kanadyjczyk Wayne Gretzky uznawany jest za najlepszego zawodnika w tej dyscyplinie, na całym świecie. Co ciekawe dawniej w meczach hokeja na lodzie uznawane były remisy, obie drużyny otrzymywały wtedy po jednym punkcie, obecnie jeżeli mecz kończy się remisem, sędzia zażąda dogrywkę, bez wcześniejszego przygotowania lodu.
Poznaj lepiej zasady gry w hokeja na lodzie: https://bezpieczna-zima.pl/hokej-na-lodzie-zasady-gry/
Biathlon
Biathlon to konkurencja składająca się z biegu narciarskiego i strzelania w pozycji leżącej lub stojącej z karabinu małokalibrowego. Konkurencja ta rozgrywana jest na dystansach dziesięciu kilometrów, dwudziestu kilometrów. Są także sztafety: 4×7,5 km – mężczyźni; 7,5 km, 15 km, sztafeta 3×7,5 km – kobiety. W 1958 roku, w Austrii miały miejsce pierwsze Mistrzostwa Świata na dystansie dwudziestu kilometrów indywidualnie i drużynowo mężczyzn,a po raz pierwszy na ZIOI w roku 1960 (na dystansie dwudziestu kilometrów, także indywidualnie). Początków tej dyscypliny doszukuje się w ćwiczeniach żołnierzy norweskich. Biathlon dzieli się na kilka konkurencji, a są to: bieg indywidualny, bieg sprinterski, bieg pościgowy, bieg ze startu wspólnego, bieg sztafetowy, bieg sztafetowy mieszany, oraz bieg drużynowy. Najlepszym polskim biathlonistą, który niejednokrotnie zdobywał medale dla naszego kraju, jest Tomasz Sikora. Brał udział w Igrzyskach Olimpijskich w 1994 roku, 1998 i 2002. Złoty medal zdobył na mistrzostwach świata w roku 1995. Czy biathlon jest konkurencją widowiskową? Raczej nie, ale dzięki Sikorze lubimy oglądać zmagania biathlonistów.
Saneczkarstwo
Saneczkarstwo, (inna nazwa – sport saneczkowy), to dyscyplina, bardzo podobna do bobslejów, polegająca na jak najszybszym pokonaniu (ślizgu) lodowego toru (sztucznego lub naturalnego) na specjalnych sankach w pozycji leżącej na plecach. Rozgrywana jest indywidualnie oraz w konkurencji dwójek męskich. Co ciekawe, kobiety występują zawsze indywidualnie, dwójki tylko mężczyzn. O wynikach decyduje łączny czas wszystkich ślizgów. Pierwsze zawody odbyły się w Oavos, w Szwajcarii w 1883 roku, Mistrzostwa Europy – mężczyźni od 1914, kobiety od 1923, Mistrzostwa Świata od 1955 roku, w programie ZIOI od 1964. W Polsce miasto, które ma coś wspólnego z saneczkarstwem, jest Krynica-Zdrój, a później także Karpacz. W zawodach Mistrzostwa Europy, Polska wzięła udział w roku 1914. W saneczkarstwie bardzo ważne są umiejętności zawodnik. To ruchy jego ciała decydują sterowaniu sankami, a w konsekwencji o stylu zjazdu i ostatecznym wyniku konkurencji. Nasi najlepsi zawodnicy w saneczkarstwie, nieraz zdobywający najwyższe miejsce na podium to: Jerzy Wojnar (dwukrotny mistrz i wicemistrz świata), Ryszard Pędrak-Janowicz, Barbara Piecha, Maria Semczyszak.